Doğum sonrası depresyon tıbbi adıyla postpartum depresyonu kadınlarda doğumdan sonra 4 hafta içinde ortaya çıkan bir psikolojik rahatsızlıktır. Zaten hormonal değişimler nedeniyle doğum sonrasında pek çok psikolojik rahatsızlığın ortaya çıktığı görülmektedir. Bunların içinde en sık görüleni ise doğum sonrası depresyonudur. Kadınların yaklaşık %10’u postpartum depresyonu ile mücadele etmektedir. Bunun yanında kaygı bozuklukları, obsesif-kompülsif bozukluklar ve psikoz gibi rahatsızlıklarda bu dönemde görülenler arasındadır.
Pek çok kadın doğum sonrası lohusalık döneminde kendini üzgün ve mutsuz hissedebilmektedir. Buna “bebek melankolisi” denmektedir. Bunun oluşma sebebi ani hormonal değişimlere bağlı duygusal dalgalanmalardır. Bu üzüntü ve mutsuzluk hali pek çok kadında görüldüğünden doğum sonrası depresyon ile karıştırılmakta bu nedenle de tedavide aksamalar meydana gelmektedir. Benzer yönleri çok olmasına rağmen bebek melankolisi çoğu zaman bir hafta içinde ortadan kalkmaktadır. Eğer depresif belirtiler daha uzun görülüyorsa bunun nedeni doğum sonrası depresyonu olabilir. Bu durumda kişilerin mutlaka bir uzman görüşü alması tavsiye edilmektedir.
Doğum Sonrası Depresyonu Ne Kadar Zamanda Geçer?
Pospartum depresyonu genellikle doğumdan sonraki 2-8. haftalar içinde ortaya çıkmakta ve en az 2 hafta en fazla 1 yıl süren belirtiler göstermektedir. Tedavi edilmemiş depresyon bebek bakımında ciddi aksamalara neden olacağından 2 haftayı aşan belirti tablolarında kişilerin mutlaka bir psikiyatrist veya psikolog kontrolünden geçmesi gerekmektedir.
Doğum Sonrası Depresyonun Belirtileri Nelerdir?
Pospartum belirtileri normal depresyon belirtilerinden farklı değildir. Ancak bunların yanında aileye ve bebeğe karşı zıt duygular gözlenebilmektedir.
- Duygudurumunda sık meydana gelen değişimler,
- Günlük yapılan aktivitelere karşı duyulan ilginin azalması,
- İsteksizlik,
- İştah da azalma veya artma,
- Uyuyamama veya fazla uyuma,
- Aşırı yorgunluk,
- Cinsel arzularda azalma,
- İnsanlardan uzaklaşma isteği,
- Çocuk bakımında zorlanma,
- Bebeğe karşı ilgisizlik, düşmanca duygular veya zarar verme düşünceleri,
- Kendine güvenin azalması,
- Suçluluk duygusu,
- Çaresizlik veya umutsuzluk hisleri,
- Unutkanlık,
- Konsantrasyon güçlüğü,
- İntihar düşünceleri gibi
Doğum Sonrası Depresyon Riskini Artıran Etkenler Nelerdir?
- Depresyon geçmişinin varlığı,
- Hamilelik yaşının genç oluşu,
- Planlanmamış gebelikler,
- Sosyal desteğin sınırlı olması veya izole bir ortamda lohusalık dönemini geçirmek,
- Yüksek riskli gebelik geçmişinin olması,
- Kayıpla sonlanan gebelik geçmişinin varlığı,
- Evlilikte veya aile ilişkilerinde çatışmalar gibi
Doğum Sonrası Depresyon Nasıl Tedavi Edilmektedir?
Anne; yukarıda sayılan belirtileri gösteriyor, yapması gereken işlerde ciddi aksamalar yaşıyor, bebeğin bakımını aksatıyor, kendine veya bebeğine zarar vermeyi düşünüyorsa mutlaka profesyonel destek almalıdır. Tedavide psikiyatrik destekle ilaç tedavisi uygulanabildiği gibi psikolojik destekle bireysel ve yüz yüze görüşmelerde uygulanabilmektedir. Emziren annelerde ilaç tedavisini uygulamak doktorla ortak alınması gereken bir karar olduğundan ilaca başlama veya bırakma süreçlerinde psikiyatrist kontrolü dışında bir şey yapmamak önemlidir. Ama “Ne olursa olsun emzirirken ilaç kullanmak istemiyorum.” diyen anneler için en iyi tedavi bireysel görüşmelerle olacaktır.
Doğum Sonrası Depresyon Yaşayan Kişilere Tavsiyeler Nelerdir?
- Eşinizle iletişim halinde kalmaya çalışın. Samimi bir şekilde duygulardan bahsetmek kişileri iyi hissettirecektir. Bu aynı zamanda eşinizle yaşayabileceğiniz çatışmaların önüne geçilmesini sağlayacaktır.
- İyi beslenin, egzersiz yapın.
- İzole bir ortamda zamanınızı geçirmeyin. Aile ve arkadaşlarınızla iç içe olmaya çalışın. Onların yanınızda olduğunu bilmek size iyi gelecektir.
- Bebeğiniz ve ona verdiğiniz bakımla ilgili beklentilerinizi gerçekçi koyun. Diğer türlü hayal kırıklığına uğrayabilir, kötü ve başarısız bir anne olduğunuzu düşünebilirsiniz.
- Yeni doğan bir bebeğe bakım vermek oldukça yorucu bir iştir. Bu nedenle bulabildiğiniz her zaman diliminde dinlenin.
- Her şeyi mükemmel yapmaya çalışmayın. Unutmayın ki siz de bir insansınız. Hem ev işleri hem çocuk bakımıyla eksiksiz bir şekilde ilgilenmeniz oldukça hayalperest bir yaklaşım olacaktır.
Tabii ki her birey bu tavsiyeleri uygulamakta başarılı olamayabilir. Bunun sebebi kişinin başarısızlığı değil yaşadığı süreci tek başına atlatamayacak durumda olmasıdır. Bu nedenle doğum sonrası depresyon veya destek süreciyle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak, destek talebinde bulunmak veya randevu talep etmek için benimle iletişime geçebilirsiniz.
Klinik Psikolog
Bengisu Eğridere
YORUM YAZIN